วันศิลปินแห่งชาติ
กำหนดวันที่ 24 กุมภาพันธ์ เป็นวันคล้ายวันพระบรมราชสมภพพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย และเป็นวันที่คณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายพระราชสมัญญา อัครศิลปิน แด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
เมื่อพุทธศักราช ๒๕๒๙
วันฉัตรมงคล
กำหนดวันที่ ๕ พฤษภาคม เป็นวันที่สมโภชเครื่องราชกกุธภัณฑ์ ซึ่งตรงกับวันพระราชพิธีบรมราชาภิเษกเมื่อ
พุทธศักราช ๒๔๙๓ วันนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีพระปฐมบรมราชโองการว่า “เราจะครองแผ่นดินโดยธรรม
เพื่อประโยชน์สุขแห่งมหาชนชาวสยาม”
วันเกษตรกรรม
กำหนดให้วันพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ตรงกับต้นเดือนพฤษภาคม ในการพระราชพิธีนั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะพระราชทานรางวัลการประกวดพันธุ์ข้าว
แก่ชาวนาพร้อมโล่เกียรติคุณแก่เจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานสหกรณ์ดีเด่น
วันไอโอดีนแห่งชาติ
กำหนดวันที่ ๒๔ มิถุนายน เมื่อพุทธศักราช ๒๕๔๖ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงเห็นว่าราษฎรภาคเหนือ
และภาคอีสานมักขาดสาร คือเกลือไอโอดีน ทำให้เจ็บป่วยด้วยโรคคอพอก ได้พระราชทานเส้นทางเกลือเพื่อเติมสารไอโอดีน
ลงในเกลือจากแหล่งผลิตไปสู่ปลายทาง ต่อมาได้พระราชทานเกลือเสริมไอโอดีน ทำให้ประชากรลดอัตราการป่วยด้วยโรค
ขาดสารไอโอดีนลงเหลือร้อยละ ๑๐ ต่อมาองค์การยูนิเซฟเชิญชวนประเทศไทยรณรงค์ลดอัตราการป่วยลงเหลือร้อยละ ๔ ความสำเร็จอันเป็นแบบอย่างแห่งการรณรงค์ไปทั่วโลก และเมื่อวันที่ ๒๕ มิถุนายน พุทธศักราช ๒๕๔๐ สภานานาชาติ
เพื่อการควบคุมโรคขาดสารไอโอดีน ได้ทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายรางวัลเหรียญทองในฐานะที่ทรงสนับสนุน
และทรงงานเกี่ยวกับการรณรงค์ควบคุมสารไอโอดีนจนสัมฤทธิผล
วันภาษาไทยแห่งชาติ
กำหนดวันที่ ๒๙ กรกฎาคม เป็นวันที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชทานพระราชดำรัสเกี่ยวกับการใช้ภาษาไทย
ณ หอประชุมจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เมื่อพุทธศักราช ๒๕๐๕
วันที่ระลึกทรงดนตรี
กำหนดวันที่ ๒๐ กันยายน เมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินไปทรงดนตรีร่วมกับนิสิตนักศึกษา
มหาวิทยาลัยต่าง ๆ ตามคำกราบบังคมทูลเชิญ จะเสด็จพระราชดำเนินระหว่าง พุทธศักราช ๒๕๐๐ – ๒๕๑๖ เรียกว่าวันทรงดนตรี เป็นพระราชกรณียกิจที่ส่งเสริมการดนตรี และเป็นโอกาสให้ทรงได้รับฟังความคิดเห็นจากปัญญาชน ซึ่งได้ยุติลงเมื่อ
พุทธศักราช ๒๕๑๖ เนื่องด้วยทรงมีพระราชกรณียกิจเพิ่มมากขึ้น ปัจจุบันมหาวิทยาลัยต่าง ๆ มักจะกำหนดวันทรงดนตรีเป็นวันสำหรับการหาทุนมาทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายสมทบทุนมูลนิธิอานันทมหิดล
ซึ่งตรงกับวันที่ ๒๐ กันยายน ทุกปี
วันนวัตกรรมแห่งชาติ
กำหนดวันที่ ๕ ตุลาคม ด้วยมีพระราชดำรัสให้มีการปรับปรุงดินเปรี้ยวเพื่อการเกษตร ด้วยวิธีการแกล้งดิน
วันเทคโนโลยีไทย
กำหนดวันที่ ๑๙ ตุลาคม พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงนำเทคโนโลยีสารสนเทศเป็นเครื่องมือทรงงานช่วยเหลือ
ประชาชนรอบด้าน ส่งผลให้การดำเนินงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริสำเร็จลุล่วง รัฐบาลได้กำหนดวันที่ ๑๙ ตุลาคม
เป็นวันเทคโนโลยีไทย ด้วยเป็นวันที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงบัญชาการปฏิบัติการฝนหลวงสาธิตแก่คณะผู้แทน
จากประเทศสิงคโปร์ ทรงควบคุมให้เมฆนำพาฝนไปตกลงสู่พื้นที่เป้าหมาย คือ บริเวณเขื่อนแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี
ภายในเวลา ๕ ชั่วโมง เมื่อพุทธศักราช ๒๕๑๕
วันพระบิดาแห่งฝนหลวง
กำหนดวันที่ ๑๔ พฤศจิกายน เป็นวันที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระราชดำริให้ทำฝนเทียมครั้งแรก
วันสิ่งแวดล้อมไทย
กำหนดวันที่ ๔ ธันวาคม รัฐบาลได้สำนึกในพระมหากรุณาธิคุณที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจ
ด้านสิ่งแวดล้อมอันเป็น ประโยชน์ต่อชาติและ ประชาชนชาวไทยตลอดมา ได้มีพระราชดำรัสขอให้ชาวไทยตระหนักถึง ความสำคัญของการ
อนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและปัญหาอันเกิดจากสิ่งแวดล้อมแก่ประชาชนที่มาเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท ณ ศาลาดุสิตาลัย สวนจิตรลดา
พระราชวังดุสิต เมื่อวันที่ ๔ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๒๒ จึงกำหนดให้วันที่ ๔ ธันวาคม เป็นวันสิ่งแวดล้อมไทย
วันเฉลิมพระชนมพรรษาและวันพ่อแห่งชาติ
ตรงกับวันที่ ๕ ธันวาคม เป็นวันคล้ายวันพระบรมราชสมภพแห่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ผู้ทรงเป็นที่รัก
ของปวงชนชาวไทยเปรียบประดุจพ่อของแผ่นดิน ทรงเป็นร่มโพธิ์ร่มไทรของชาวไทยทั้งชาติเมื่อพุทธศักราช ๒๕๒๓
มีการจัดงานวันพ่อแห่งชาติเป็นครั้งแรก ด้วยความสำนึกในพระคุณพ่อ รัฐบาลจึงกำหนดวันที่ ๕ ธันวาคม เป็นวันพ่อแห่งชาติด้วย
วันชาติไทย
กำหนดวันที่ ๕ ธันวาคม เป็นวันเฉลิมพระชนมพรรษา รัฐบาลกำหนดให้เป็นวันชาติไทยด้วยชาติไทยเป็นประเทศที่มี
พระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ตามหลักของนานาประเทศที่ปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตยที่มีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข จะกำหนดวันคล้ายวันพระบรมราชสมภพเป็นวันชาติของประเทศหลังจากประเทศไทยเปลี่ยนแปลงการปกครองเมื่อพุทธศักราช ๒๔๗๕
เคยกำหนดวันที่ ๒๔ มิถุนายน เป็นวันชาติ ครั้นพุทธศักราช ๒๕๐๓ จึงได้เปลี่ยนแปลงใหม่ตามหลักสากล
วันดินโลก
กำหนดวันที่ ๕ ธันวาคม เป็นวันดินโลกพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงงานเพื่อการอนุรักษ์ดินและแก้ปัญหาดินประเภทต่าง ๆ
อย่างต่อเนื่องยาวนาน เป็นพระราชกรณียกิจที่ชาวไทย ตลอดทั้งนักวิทยาศาสตร์ทางดินทั่วโลกประจักษ์ชัดทั่วกัน ดังนั้น
วันที่ ๕ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๔๗ สหภาพวิทยาศาสตร์ทางดินนานาชาติ จึงมีมติให้วันคล้ายวันพระบรมราชสมภพ
เป็นวันดินโลก
วันกีฬาแห่งชาติ
กำหนดวันที่ ๑๖ ธันวาคม เป็นวันที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงแข่งขันแล่นเรือใบในกีฬาแหลมทอง ครั้งที่ ๔
ที่จัดขึ้นในประเทศไทย ระหว่างวันที่ ๔ – ๑๖ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๑๐ ทรงชนะเลิศได้รับเหรียญทองร่วมกับ
สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี
วันมาตรฐานฝีมือแรงงานแห่งชาติ
กำหนดวันที่ ๒ มีนาคม ได้เป็นที่ประจักษ์ว่าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระอัจฉริยะทางช่างอย่างแท้จริง
เมื่อวันที ๒ มีนาคม พุทธศักราช ๒๕๑๓ ในพิธีเปิดงานแนะแนวอาชีพและแข่งขันฝีมือแห่งชาติ ครั้งที่ ๑ ณ สวนลุมพินี
มีพระราชดำรัสเกี่ยวกับความเป็นช่างของคนไทย ดังนั้น เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติ กระทรวงแรงงานจึงน้อมเกล้า
น้อมกระหม่อมถวายพระราชสมัญญา “พระบิดาแห่งมาตรฐานการช่างไทย” และกำหนดให้วันที่ ๒ มีนาคม
ของทุกปีเป็น “วันมาตรฐานฝีมือแรงงานแห่งชาติ”
ทั้งพระราชสมัญญาที่หน่วยงานต่าง ๆ น้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและวันอันเป็นที่มา
ของพระราชกรณียกิจนั้น ๆ เพื่อกำหนดให้เป็นวันสำคัญเนื่องในพระองค์ท่านโดยเฉพาะตามที่รวบรวมมาแสดงไว้ทั้งหมดนี้
มิได้เป็นเครื่องบ่งชี้ถึงพระปรีชาสามารถล้ำเลิศในการทรงงานเท่านั้น หากได้สะท้อนน้ำพระราชหฤทัยอันสุดประเสริฐที่ทรงมี
ให้แก่ชาวไทยทั้งประเทศด้วยพระเมตตาธรรม ทรงสร้างสรรค์สิ่งดีงามเพื่อให้บ้านเมืองเจริญก้าวหน้า ทรงปลูกฝังศิลปวัฒนธรรม
หล่อหลอมให้ชาวไทยรู้จักรักและหวงแหนความเป็นชาติ รักผืนแผ่นดินสิ่งแวดล้อมเพื่อดำรงอยู่อย่างมีความสุข
พระราชกรณียกิจทั้งมวลคือการสร้างชาติให้มั่นคงเป็นปึกแผ่นและร่มเย็น กาลเวลาอันยาวนานที่ทรงทุ่มเทเพื่อชาติและชาวไทย
ล้วนเป็นกาลเวลาที่สร้างสรรค์แต่คุณประโยชน์อเนกอนันต์ทั้งสิ้น ขอพระองค์ทรงพระเจริญยั่งยืนนาน
อย่างไรก็ตาม โอกาสนี้จะได้นำรางวัลจากหน่วยงานทั้งหลายที่จัดเป็นตารางไว้แล้วมาแสดงให้ปรากฏเพื่อความสมบูรณ์แห่งประเกียรติยศ
สายไหม จบกลศึก. 2554. เฉลิมพระเกียรติ 84 พรรษา ทีฆายุโกโหตุ มหาราชา. วาสารไทย. 32 ( 117 ) : 29-39.