การแก้ปัญหาทั้งหลายของบ้านเมืองย่อมอยู่บนรากฐานของวิชาการอันประกอบด้วยทั้ง  “ศาสตร์”  และ  “ศิลป์”  ทั้ง  “วิทยาศาสตร์”  “ศิลปะศาสตร์”  ตลอดทั้ง  “เทคโนโลยีสมัยใหม่”  หลายสาขา  พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระปรีชาชาญเป็นเอก  หาผู้ทัดเทียมได้ยาก  พระราชกรณียกิจทั้งหลายจึงเสมือนเป็นทั้งหลักวิชาและหลักสูตรที่ยึดถือเป็นบรรทัดฐานได้อย่างสมบูรณ์  ด้วยเหตุนี้สถาบันการศึกษาระดับสูงของรัฐทุกแห่งจึงทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์  นับตั้งแต่พุทธศักราช  ๒๔๙๓  เป็นต้นมา  คือ  จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย  เกษตรศาสตร์ธรรมศาสตร์  ศิลปากร  ศรีนคินทรวิโรฒ  มหิดล  เชียงใหม่  ขอนแก่น  ทักษิณ  บูรพา  รามคำแหง  สุโขทัย  ธรรมาธิราช  ราชภัฏ  สถาบันเกษตรแม่โจ้  ราชมงคลเทคโนโลยีพระจอมเกล้า  นอกจากนั้นมีสถาบันการบริหารระดับสูงของชาติ  ได้แก่  สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์  เนติบัณฑิตยสภา  สืบถึงปัจจุบันประมาณได้กว่า  ๖๐  ครั้ง  จำแนกสาขาคือ  รัฐศาสตร์  กฎหมายการเกษตร  การศึกษา  อักษรศาสตร์  สาธารณสุขศาสตร์  วิศวกรรมศาสตร์  ศิลปะกรรม  ศิลปะศาสตร์  สถาปัตยกรรมศาสตร์  สังคมวิทยาและมานุษยวิทยา

นอกจากนั้นมีสถาบันระดับสูงในต่างประเทศทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายปริญญากิตติมศักดิ์  ตั้งแต่พุทธศักราช  ๒๕๐๒  เป็นต้นมา  คือ  มหาวิทยาลัยของสาธารณรัฐเวียดนาม  อินโดนีเชีย  ปากีสถาน  ฟิลิปปินส์  ออสเตรีย  สหรัฐอเมริกา  สหราชอาณาจักร  แคนาดา  นิวซีแลนด์  ออสเตรเลีย  สาขาวิชาที่ทูลเกล้าทูกกระหม่อมถวายเพื่อเฉลิมพระเกียรติ  คือ  กฎหมาย  ดนตรี  การแพทย์  เกษตรกรรม  การศึกษา  วิทยาศาสตร์  การพัฒนาประเทศ  รวมทั้งเฉลิมพระเกียรติคุณสูงสุดในฐานะบุคคลดีเด่น