พระราชประวัติ
สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร ดุลยเดชวิกรมพระบรมราชชนก
สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก
ทรงเป็นพระราชโอรส ในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหา
จุฬาลงกรณ์ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอย่หัว และสมเด็จพระศรีสวริน
ทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยกาเจ้า พระราชสมภพ
เมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2434 ทรงศึกษา ณ ประเทศอังกฤษ
และเยอรมัน ทรงได้รับพระยศ นายเรือตรี แห่งราชนาวีสยาม
และราชนาวีเยอรมัน ในปี พ.ศ. 2454 ทรงสำเร็จการศึกษาิชาทหารเรือละเสด็จพระราชดำเนินกลับประเทศไทย
ในช่วงเริ่มต้นของสงครามโลกครั้งที่ 1
ในปี พ.ศ. 2460 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทาน
พระบรมราชานุญาต ให้สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้ามหิดลอดุลยเดช กรมขุนสงขลานครินทร์
เสด็จพระราชดำเนินไปศึกษาต่อวิชาการแพทย์ และการสาธารณสุข ณ มหาวิทยาลัย ฮาร์วาร์ด
ประเทศสหรัฐอเมริกา ทรงสำเร็จการศึกษาสาธารณสุข ทรงได้รับประกาศนียบัตรวิชาสาธารณสุข
หรือ C.P.H. (Certificate of Public Health) ในปี พ.ศ. 2464 และทรงสำเร็จวิชาแพทย์
ทรงได้รับปริญญา Doctor of Medicine (M.D.) เกียรตินิยมชั้น Cum Laude ในปี พ.ศ. 2471
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้
สมเด็จพระเจ้าน้องยา เธอ เจ้าฟ้ามหิดลอดุลยเดช กรมขุนสงขลานครินทร์
อภิเษกสมรสกับ นางสาวสังวาลย์ ตะละภัฎ
(สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี) เมื่อวันที่ 10 กันยายน พ.ศ. 2463
สมเด็จพระบรมราชชนก และสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
ทรงมีพระโอรส และพระธิดา 3 พระองค์ ได้แก่ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ
เจ้าฟ้ากัลยาณิิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ พระบาทสมเด็จ
พระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล และพระบาทสมเด็จพระปรมินทร
มหาภูมิพลอดุลยเดช
หลังจากทรงสำเร็จการศึกษาจากประเทศสหรัฐอเมริกา สมเด็จพระบรมราชชนก
เสด็จพระราชดำเนินกลับกรุงเทพมหานคร ทรงรับเป็นพระอาจารย์พิเศษ
คณะแพทยศาสตร์และศิริราชพยาบาล แล้วจึงเสด็จฯ ไปทรงงานในฐานะ
แพทย์ประจำ โรงพยาบาลแมคคอร์มิค จังหวัดเชียงใหม่ ประทับที่เชียงใหม่
ประมาณเพียง 3 สัปดาห์ ก็ต้องเสด็จกลับกรุงเทพเนื่องในพระราชพิธี
ถวายพระเพลิงสมเด็จกรมพระยาภานุพันธ์วงศ์วรเดช ทรงมีพระราชประสงค์
จะเสด็จกลับเชียงใหม่ แต่ก็มิได้เป็นไปตามพระราชประสงค์ เนื่องจาก
ทรงพระประชวร ได้เสด็จทิวงคต จากพระอาการโรคฝีบิดในพระยกนะ (ตับ)
และมีโรคแทรกซ้อนคือ พระอาการบวมน้ำที่พระปับผาสะ (ระบบปอด)
และพระหทัยวาย เมื่อวันที่ 24 กันยายน พุทธศักราช 2472 ทรงมี
พระชนมายุ 37 พรรษา 8 เดือน 23 วัน