ภาพเขียนช่องที่ ๒
พระพุทธรัตนสถานสร้างสำเร็จ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้า ฯ ให้จัดพระราชพิธีสมโภช ทรงยกช่อฟ้าพระวิหาร และอัญเชิญพระพุทธบุษยรัตนจักรพรรดิพิมลมณีมัยด้วยขบวนพระอิสริยยศมาประดิษฐาน ณ พระวิหาร มีการละเล่นอย่างโบราณเช่น กายกรรม ญวนหก ไม้สูง ไต่ลวด งิ้ว
ครั้งที่ ๑ ยังไม่มีพระราชดำรัส
ครั้งที่ ๒
“เส้นแนวสันหลังคาโบสถ์พุทธรัตนสถานกับเส้นเดินอาคาร สถาปัตยกรรมข้างเดียวให้สัมพันธ์กัน”
“สายสะพายพระบรมรูปรัชกาลที่ ๔ ศึกษาข้อมูลเรื่องสี ความถูกต้อง”
“ศึกษาข้อมูลว่าพระพุทธรูปบูชาเป็นยุคสมัยใด”
“กำแพงภายในน่าจะปรับเป็นกำแพงแบบมีเสมา ให้ศึกษาจากข้อมูล ข้อเท็จจริง”
“เก่งจีนบนกำแพง ให้ศึกษารูปแบบความเป็นจริงว่า เหมาะสมหรือไม่ ควรมีหรือไม่มี ถ้ามีรูปแบบควรเป็นอย่างไร”
“สภาพทิวทัศน์ภายนอกวัง รูปแบบอาคารตามตำแหน่งทิศที่มอง น่าจะเป็นพระที่นั่งศิวาลัยรูปแบบกลุ่มอาคาร สิ่งแวดล้อม ควรศึกษาจากข้อเท็จจริงประกอบ”
ครั้งที่ ๓
“ที่อยู่บนกำแพงรูปร่างอย่างนี้หรือ (ทรงหมายถึงใบเสมา)”
“รูปใบระกาตลอดแนวเส้น ช่องไฟใบระกา เป็นอย่างนี้หรือ ถ้าเห็นเป็นอย่างนี้ก็เอาตามนี้ เดี๋ยวจะผิดเพอร์สเปคตีฟแบบโบราณ”
“พระราชอาสน์ สมัยนั้นเป็นอย่างนี้หรือ”
“บายศรีเขาทำอย่างนี้หรือ กลัวว่ามีคนมาดูแล้วว่าไม่ถูก เช่น ไปอีสานเขาบอกว่าฟ้อนศิลปากรแท้จริงเป็นของชาวบ้าน นี่ถ้าสามารถดูของเก่าเป็นอย่างไร ต้องใส่ให้หมด ถ้ารับรองก็พอไปได้” “ตาลปัตรพัดยศเป็นอย่างนี้จริงหรือเปล่า เพราะพัดยศสมัยนี้เปลี่ยนไป นี่ต้องศึกษาดี ๆ ไม่เช่นนี้ ผู้ใหญ่ที่เขาเคยทำจะว่าได้ อย่างฉันนี่ ๗๔ ที่จริงเป็นผู้ใหญ่แล้ว แต่ความรู้สึกยังเป็นเด็ก เพราะไม่รู้เรื่องนี่ละผู้เฒ่า”
“ให้ดูให้หมด พวกโต๊ะหมู่ ธรรมาสน์อาสน์สงฆ์ แม้แต่ต้นไม้ แต่ดูดี ๆ รวมอย่างนี้ก็ดีแล้ว”