การเคลื่อนพระบรมศพ สู่พระเมรุมาศที่ท้องสนามหลวง

การอัญเชิญพระบรมศพจากที่ประดิษฐานออกสู่พระเมรุมาศตามพระราชประเพณีถือว่ามีความสำคัญเป็นพิเศษ   เป็นการถวายพระเกียรติแด่พระบรมศพหรือพระศพ  ดังนั้นจึงอัญเชิญโดยขบวนพระราชอิสริยยศทำนองขบวนพยุหยาตราสี่สาย  ดังที่ถือปฏิบัติสืบทอดกันมาตั้งแต่โบราณกาล  ใช้ราชรถสำหรับอัญเชิญพระบรมศพ
                ตามหลักฐานในพระราชพงศาวดารกล่าวว่า  ในแผ่นดินสมเด็จพระเพทราชา  สมัยกรุงศรีอยุธยา  ทรงใช้พระมหาพิชัยราชรถเชิญพระบรมศพสมเด็จพระนารายณ์มหาราช  ราชรถนี้ใช้กำลังคนลาก  เป็นเครื่องประดับพระเกียรติยศของพระมหากษัตริย์เฉพาะงานพระบรมศพเท่านั้น  มิใช่ราชพาหนะสำหรับเดินทาง  เมื่อครั้งงานถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระนเรศวรมหาราชเรียกราชรถเชิญพระบรมศพว่า  “มหากฤษฏาธาร”  ไม่เรียกว่า  “มหาพิชัยราชรถ”  ครั้งแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ  เรียกทั้งสองชื่อรวมกันว่า  “พระมหาพิชัยราชรถกฤษฏาธาร”  ขบวนแห่เชิญพระบรมศพสู่พระเมรุมาศโดยพระมหาพิชัยราชรถสมัยกรุงศรีอยุธยานั้น  มีความสง่างามยิ่งนัก  ในขบวนจะประกอบด้วยราชยานโปรยข้าวตอกดอกไม้  ราชยานโยง  ราชยานพระอ่านพระอภิธรรมนำพระมหาพิชัยราชรถทรงพระบรมศพ  ซึ่งขบวนจะแห่แหนตามพระราชอิสริยยศ

คำว่าพระราชอิสริยยศ  หมายถึงเครื่องประกอบพระเกียรติยศตามพระราชอิสริยศักดิ์  เฉพาะเครื่องประกอบพระราชอิสริยยศพระบรมศพได้มีระเบียบกำหนดไว้เป็นแบบแผนตามโบราณราชประเพณี  เช่น  เมื่อพระบรมศพประดิษฐานเพื่อบำเพ็ญพระราชกุศล  ณ  พระมหาปราสาท  เครื่องประกอบเกียรติยศ  คือ  พระโกศทองคำประดับด้วยลวดลายมณีนพรัตน์ประดิษฐานเหนือแท่นพระเบญจาทอง  ๓  ชั้นพร้อมด้วยเครื่องสักการะอันเป็นบริวารของพระโกศ  ราชยานหรือราชรถเมื่อจะอัญเชิญพระบรมศพจากพระมหาปราสาทไปสู่พระเมรุมาศ  หรืออัญเชิญพระบรมอัฐิจากพระเมรุมาศไปยังพระบรมมหาราชวัง  เชิญพระบรมราชสรีรางคารไปบรรจุหรือลอยพระอังคารตามโบราณประเพณีก็ตาม  จะได้อัญเชิญไปด้วยขบวนพระราชิสริยยศ  ซึ่งเรียกกันว่า  “ริ้วบวน”  ทั้งสิ้น  พระราชยานในริ้วขบวนแต่ละริ้วมีคนหาม  คนฉุดชัก  มีเครื่องประกอบพระราชอิสริยยศคือ  เครื่องสูง  พระกลด  บังสูรย์  พัดโบกบังแทรก  พุ่มเงิน  พิ่มทอง  จามร  พระอภิรุมชุมสายแวดล้อมตามพระราชฐานนันดรศักดิ์แห่งพระบรมศพหรือพระศพนั้น  พรั่งพร้อมด้วยเครื่องประโคม  เช่น  สังข์แตร  ปี  กลองชนะ  พร้อมสรรพด้วยโขลนพลโยธาแห่นำ  ตาม  แซงเสด็จ  ทั้งคู่แห่  คู่เคียง  เป็นจำนวนมาก  ซึ่งจะเข้าขบวนและเคลื่อนขบวนไปอย่างมีระเบียบและสง่างาม