พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ มัชฌิมาวาส เป็นพิพิธภัณฑสถานตั้งอยู่ในบริเวณวัดมัชฌิมาวาส ตั้งแต่ พ.ศ.2477 - 2521 ได้ทำการบูรณะกุฎิเก่าใน พ.ศ.2482 และได้จัดตั้งห้องสมุด และพิพิธภัณฑ์ของวัดมัชฌิมาวาส ที่อาคารไม้หลังศาลาฤษีดัดตน ต่อมาในปี พ.ศ.2513 ได้ทำการบูรณะปฏิสังขรณ์พระอุโบสถให้มีสภาพเหมือนเดิม โดยมีพระราชศีลสังวร (ช่วง อตถเวที) เมื่อครั้งดำรงตำแหน่งผู้ช่วยเจ้าอาวาส ได้เป็นแม่งานดำเนินการบูรณะปฏิสังขรณ์มาโดยตลอดและแล้วเสร็จเมื่อ 31 กรกฎาคม พ.ศ.2514 โดยสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ์ สยามมกุฏราชกุมาร เสด็จแทนพระองค์มาทรงยกช่อฟ้า เมื่อ วันที่ 29 สิงหาคม พ.ศ.2516
พ.ศ.2521 - 2524 พระราชศีลสังวร เป็นเจ้าอาวาสวัดมัชฌิมาวาส ท่านเป็นผู้ทีเก็บรวบรวมโบราณวัตถุศิลปวัตถุในอำเมือง อำเภอสทิงพระ และอำเภอระโนต ไว้เป็นจำนวนมาก จึงได้จัดตั้งพิพิธภัณฑสถานมัชฌิมาวาสขึ้น เพื่อจัดแสดงโบราณศิลปวัตถุที่เก็บรวบรวมไว้ ต่อมากรมศิลปากรได้ประกาศเป็นพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ
( ประวัติความเป็นมา พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ มัชฌิมาวาส http://www.thailandmuseum.com/muchimavas/history.htm )
ส่วนจิตรกรรมฝาผนังที่ศาลาฤาษี เป็นภาพเขียนสีฝุ่นบนผนังปูน เป็นภาพฤาษีดัดตน ภาพเครื่องยาไทย และโต๊ะหมู่บูชาของจีน
ที่มา : http://www1.mod.go.th/heritage/nation/oldcity/songkhla9.htm
เจ้าพระยาผู้เป็นใหญ่แห่งตระกูลวู (ตระกูล ณ สงขลา) หมั่นบำเพ็ญพระคุณธรรมมุ่งจรรโลงสิ่งที่คู่ควรแก่ความเป็นมนุษย์ด้วยศรัทธา เพื่อเกียรติคุณปรากฏสืบไปภาคหน้า
(เจ้าพระยา) ปฏิบัติทางที่ชอบอย่างองอาจ วางตนในทางที่ชอบ ไม่มุสาผู้อื่น ดำริ (สิ่งใด) ไม่ต้องละอายต่อฟ้า ครองตนอยู่ในมัชฌิมาปฏิปทาทางอย่างเคร่งครัด
เมืองสงขลามีเชิงเทินเกินกว่าร้อยเชิงเทิน เป็นเมืองที่แข็งแรงมั่นคงเมืองหนึ่งแห่งภูมิภาคนี้ กำเหน็จของเจ้าเมืองสูงกว่าหมื่นเจื่อง (มาตราของจีน) เกียรติคุณกำจายทั่วทิศ
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้เสด็จมา ณ สถานที่อันศักดิ์สิทธิ์ (วัด) นี้ พระบรมโพธิสมภารที่ทรงแผ่คือเมตตา การเสด็จมาประทับ ณ เมืองสงขลา พระมหากรุณาธิคุณที่แผ่กว้างประหนึ่งน้ำฟ้าประโลมดิน
จารึกศาลาฤาษีดัดตน อยู่ที่วัดมัชฌิมาวาสวรวิหาร อำเภอเมือง ฯ เจ้าพระยาวิเชียรคีรี (บุญสังข์) ผู้สำเร็จราชการเมืองสงขลา ระหว่างปี พ.ศ.๒๓๙๐ - ๒๔๐๘ เป็นผู้สร้างขึ้น ที่ฝาผนังด้านข้างมีจิตรกรรมเขียนตำราแพทย์แผนโบราณ และภาพฤาษีดัดตน รวม ๔๐ ท่า แต่ละท่ามีจารึกเป็นคำโคลงสี่สุภาพอธิบาย คำโคลงเหล่านี้เลือกคัดลอกมาจากเรื่องโคลงภาพฤาษีดัดตน ที่จารึกไว้บนผนังศาลารายในวัดพระเชตุพน ฯ กรุงเทพ ฯ
ด้านในของหน้าบันของศาลาทั้งสองข้างเขียนภาพเครื่องยาไทย ตอนล่างเขียนบรรยายตัวยา สรรพคุณและวิธีใช้
ศาลาฤาษี มีภาพจิตรกรรมเขียนด้วยสีฝุ่นบนผนังปูนมีรองพื้น เป็นภาพฤาษีดัดตนตามตำราแพทย์แผนโบราณ มีบางตอนเหมือนกับภาพฤาษีดัดตนที่วัดโพธิ์ ฯ กรุงเทพ ฯ แต่มีการเรียกชื่อตามภาษาท้องถิ่น ที่หน้าบันด้านในทั้งสองข้างเขียนภาพ เครื่องยาไทย และโต๊ะหมู่บูชาของจีน ตอนล่างเขียนตัวอักษรบรรยายตัวยา และสรรพคุณตลอดจนวิธีใช้ยาเหล่านั้น ที่ผนังด้านข้างมีภาพฤาษีดัดตนข้างละ ๒๐ ท่า รวม ๔๐ ท่า แต่ละท่ามีโคลงสี่สุภาพอธิบายประกอบอยู่ใต้ภาพ
