ราชประเพณีนี้เป็นวัฒนธรรมที่ชาวไทยถือปฏิบัติตลอดมา  แต่ละยุคสมัยย่อมมีการปรับเปลี่ยนการจัดพระราชพิธีและการสร้างพระเมรุสอดคล้องไปกับสภาวะของสังคม  ดังที่เมื่อพระมหากษัตริย์  พระบรมราชินี  เสด็จสวรรคต  หรือพระบรมวงศ์  ผู้ทรงประกอบคุณงามความดีไว้แก่ชาติบ้านเมองล่วงลับ  พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ  ให้จัดการบำเพ็ญพระราชกุศล  และถวายพระเพลิงพระบรมศพและพระศพจะอัญเชิญสู่พระโกศทองประดิษฐานเหนือพระเบญจาทอง  ณ  พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท  ในพระบรมมหาราชวัง  มีการตกแต่งที่ประดิษฐานพระโกศและกางกั้นด้วยเศวตฉัตรตามพระอิสริยยศ  จัดการพระราชพิธีบำเพ็ญพระราชกุศลเป็นประจำวัน  และทุกสัตตมวาร  (๗  วัน)  ปัณรสมวาร  (๑๕  วัน)  ปัญญาสมวาร  (๕๐  วัน)  และสตมวาร  (๑๐๐  วัน)  เมื่อถึงกาลอันควร  หมายความว่าสร้างพระเมรุมาศหรือพระเมรุที่ท้องสนามหลวงเสร็จพร้อมที่จะถวายพระเพลิงได้  ก็อัญเชิญพระบรมศพหรือพระศพจากพระบรมมหาราชวังไปยังท้องสนามหลวง  เรียกเป็นสามัญว่า  “งานออกพระเมรุ”

พระเมรุสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา
ที่มา :เครื่องประกอบพระอิสริยยศ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอฯ.2551,243

การเชิญพระบรมศพ  พระศพ  สู่พระโกศ  การบำเพ็ญพระราชกุศล  ตลอดจนการสร้างพระเมรุมาศพระเมรุ  ณ  ท้องสนามหลวง  มีแบบแผนกำหนดไว้เป็นแนวทางให้ปฏิบัติ  หรือแม้แต่การเคลื่อนพระศพจากพระบรมมหาราชวังสู่พระเมรุที่ท้องสนามหลวง  การตกแต่งพระจิตกาธาน  การอัญเชิญพระบรมอัฐิ  พระอัฐิพระสรีรางคารกลับสู่พระบรมมหาราชวัง
                ขั้นตอนพระราชพิธีในแต่ละงานดังกล่าว  ต้องใช้เวลาตระเตรียมเป็นแรมเดือน  นับตั้งแต่การสร้างพระเมรุมาศหรือพระเมรุ  การดูแลและตกแต่งราชรถราชยานคานหาม  สำหรับเชิญพระโกศพพระบรมศพ  พระศพ  พระบรมอัฐ  พระอัฐิ  ให้มั่นคงสวยงามตลอดทั้งเครื่องประกอบอื่น ๆ  ในการออกพระเมรุ  เช่นพระโกศไม้จันทน์  เครื่องฟืนไม้จันทน์  พระโกศบรรจุพระบรมอัฐิ  พระอัฐิ  ผอบบรรจุพระอังคาร  หรือพระสรีรางคาร  ต้องจัดเตรียมไว้พร้อมสรรพแต่เนิ่น ๆ  มิได้รวมเครื่องสดที่ประดับพระเมรุมาศ  และงานแทงหยวกเป็นสวดลายประดับพระจิตกาธาน  ซึ่งจะต้องทำให้เสร็จก่อนการถวายพระเพลิงเพียงไม่กี่ชั่วโมงนอกจากนั้นยังต้องมีการซ้อมริ้วขบวนยาตราในแต่ละจุดแต่ละพิธีการด้วย

PREVIOUS    NEXT