• เพลงกล่อมเด็กภาคใต้

          ในบรรดาภาษาถิ่นภาคใต้เป็นภาษาถิ่นที่คนไทยส่วนใหญ่รู้จักมากที่สุดเพราะมีสำเนียงที่เป็นเอกลักษณ์ชัดเจนที่สุด เช่นเดียวกับเพลงกล่อมลูกภาคใต้ที่มีทำนองและลีลาเด่นเป็นของตนเอง เพลงกล่อมลูกภาคใต้ มีชื่อเรียก 4 อย่าง คือ เพลงร้องเรือ เพลงชาน้อง หรือเพลงช้าน้อง เพลงเสภา และเพลงน้องนอน

          ที่เรียกว่าเพลงร้องเรือ สันนิษฐานว่าน่าจะเป็นเพราะลักษณะของเปลที่ใช้ผ้าผูกมีรูปร่างคล้ายเรือ เพลงชาน้องหรือช้าน้อง คำว่า ชา มาจาก คำว่าบูชา ซึ่งแปลว่าสดุดีหรือกล่อมขวัญ ชาน้องหรือช้าน้อง จึงหมายถึงการสดุดีแม่ซื้อ ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นเทวดาหรือผีประจำทารก เพลงเสภาเป็นเพลงที่ใช้โต้คารมกันเป็นบทปฏิพากย์แสดงปฏิภาณไหวพริบ นำมาใช้ในเพลงกล่อมลูกเพลงน้องนอน เป็นการมุ่งกล่อมน้องหรือกล่อมลูกโดยตรง ลักษณะเด่นของทำนองกล่อมลูกภาคใต้ ไม่ว่าจะเป็นเพลงประเภทใดคือมักจะขึ้นต้นเพลงด้วยคำว่า "ฮา เอ้อ" หรือมีคำว่า "เหอ" แทรกอยู่เสมอในวรรคแรกของบทเพลง แล้วจึงขับกล่อมไปช้าๆ เหมือนภาคอื่นๆ

          จากหลักฐานการค้นคว้าเพลงกล่อมเด็กภาคใต้ ของศาสตราจารย์สุธิวงศ์ พงศ์ไพบูลย์ ระบุไว้ว่าเพลงกล่อมเด็กภาคใต้มีจุดประสงค์และโอกาสการใช้กว้างขวาง จำนวนเพลงจึงมีมากถึง 4,300 เพลง นับว่ามากกว่าทุกภาคในประเทศ

  ตัวอย่างเพลงกล่อมเด็กภาคใต้

  

• เพลงกล่อมเด็กไทยมุสลิมภาคใต้
  ชาวไทยมุสลิมก็มีเพลงกล่อมเด็กไว้สำหรับกล่อมลูกเหมือนชาวไทยในภาคอื่นๆ  และมีสภาพเหมือนชาวไทยในภาคอื่นที่ไม่นิยมร้องเพลงกล่อมลูกกันแล้ว ด้วยเหตุผลที่ว่าบทบาทของแม่ในปัจจุบันต่างกับบทบาทของแม่ในสมัยก่อน  เพราะสังคมและเศรษฐกิจบังคับ แม่ในสมัยปัจจุบันต้องไปทำงานนอกบ้านเหมือนผู้ชาย เพื่อหารายได้มาช่วยจุนเจือครอบครัว จึงทำให้เพลงกล่อมเด็กเลือนหายไปเร็วขึ้น จนหาคนที่ร้องเพลงกล่อมได้น้อยลงทุกที
  

ตัวอย่างเพลงกล่อมเด็กไทยมุสลิมภาคใต้

กายน์  บาเต๊ะ  บาฌู  ปง  บาเต๊ะ                           ดาตัง  มาฤ  ดารี  ฌาวอ
อาเดะ  ปูเตะฮ์  อาบัง  ปง  ปูเตะฮ์                                       บาตา  ซาบูเตร์  ตีโด  เบอร์ดูวอ

คำแปล
ทั้งเสื้อทั้งผ้านุ่งเป็นปาเต๊ะเก๋                               ลายแสนเสน่ห์เป็นของชาวชวาเขา
                    น้องเจ้าสวยพี่ก็หล่อไม่เบา                                       คงได้เจ้ามาหนุนหมอนใบเดียวเอย
มัลลิกา  คณานุรักษ์. 2524. เพลงกล่อมเด็กไทยมุสลิมภาคใต้. ภาควิชาภาษาไทยและภาษาตะวันออก 
                  คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์  มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์  วิทยาเขตปัตตานี.