ที่มา : ติ๊ก แสนบุญ. 2550,29

นาค  หรือ  พญานาค  เป็นชื่อเรียกตามสมมติอย่างหนึ่งที่ใช้เรียกแทน  สัตว์เลื้อยคลานในจินตนาการประเภท  งู
 ที่มีปรากฏการณ์ความเชื่อทั้งในโลกวัฒนธรรมตะวันตกและโลกตะวันออก  โดย  มิติทางภาษา
  นาค  จัดอยู่ในภาษาตระกูล  อินโด-ยูโรป  มีรากเดิมว่า  นอค  (naga)  แปลว่า  เปลือย  แก้ผ้า
  แล้วภาษาอังกฤษรับมาใช้ว่า  nakea  เป็นอันรู้กันว่านาคไม่ใช่คำไทยลาวและไม่ใช่คำมอญเขมร
  แต่ทั้งตระกูลไทยลาวกับมอญเขมรรับมาใช้ในความหมายว่า  งู  เพราะงูป็นสัตว์เปลือย
 ไม่มีขนปกปิดแล้วสร้างจินตนาการเพิ่มเติมต่อมาว่า  หัวหน้างู  ทั้งหลายคือ
  พญานาค  (สุจิตต์  วงษ์เทศ,  ๒๕๔๙:๒๖๔)  และโดยเฉพาะในบริบทแถบถิ่นลุ่มน้ำโขง
 ตั้งแต่ตอนใต้ของมณฑลยูนนาน  ประเทศจีน  เรื่อยลงมาจนถึงปากแม่น้ำโขงล้วนแล้วแต่
มีคตินับถือบูชางู  หรือนาค  โดยในด้านประวัติศาสตร์โบราณคดี  มีหลักฐานสำคัญ
ที่อธิบายความหมายเชื่อมโยง  จาก  ลวดลายเขียนสีที่บ้านเชียง  จังหวัดอุดรธานี
หรือที่บ้านโนนต่ำ  จังหวัดขอนแก่น  ซึ่งปรากฏลวดลายเขียนสีเป็นรูปงูที่ภาชนะ
ดินเผาที่ใช้เช่นบูชาศพจำนวนมาก 

ที่มา : ติ๊ก แสนบุญ. 2550,30

  ซึ่งทั้งหมดแสดงให้เห็นร่องรอยความเชื่อมโยงถึง  ลัทธิความเชื่อดั้งเดิมที่มีต่อ  งู  ว่าผู้คนในแถบถิ่นอุษาคเนย์นั้น
 เคารพบูชางูมาไม่น้อยกว่า  ๓,๐๐๐ ปีตั้งแต่ยุคโลหะซึ่งพบในแอ่งสกลนคร  (ปราณี  ววษ์เทศ  ๒๕๔๓:๒๒๖)  เช่นเดียวกับคนในวัฒนธรรมอื่น ๆ  ดั่งมีตำนานในแถบลุ่มน้ำโขงเช่นในเขมร  มีเรื่อง  นางนาคกับพระทอง
 กล่าวได้ว่าเป็นนิทานปรัมปราของบรรพบุรุษเขมร  ในลาวและภาคอีสานของไทยมีหนังสืออุรังคธาตุ
 ซึ่งมีเรื่องราวเกี่ยวกับนาคอยู่มากมาย  ส่วนเวียดนาม  (อาณาจักรจามปา)  มีนิทาน  นางนาค  เช่นกัน
และไทยสยาม  ในแถบแคว้นสุโขทัยมีเรื่องราวพระร่วงเป็นลูกนางนาค  ส่วนในพม่ามีตำนาน
เกี่ยวกับนาคอยู่ในเรื่อง  กำเนิดเมืองหงสาวดี  ดังนั้น  นาคจึงมีความหมายนัยยะสำคัญต่อลัทธิ
ความเชื่อ  ที่เป็นลักษณร่วมบนความหลากหลายของวัฒนธรรมตามบริบทในแต่ละพื้นที่ 

PREVIOUS        NEXT