พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ
พระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ เป็นพระราชที่จัดขึ้นเพ่อความเป็นสิริมงคลและบำรุงขวัญเป็นกำลังใจแก่เกษตรกรซึ่งถือว่าเป็นกระดูกสันหลังของชาติ โดยเชื่อว่ามีพิธีลักษณะเช่นนี้มาแต่ครั้งสุโขทัย กำหนดจัดพิธีดังกล่าวมักอยู่ในช่วงเดือนหกของทุกปี เพราะระยะนี้เหมาะสมที่จะเริ่มต้นการทำนา ซึ่งเป็นอาชีพหลักของประชาชนคนไทยแต่ไม่ได้กำหนดวันที่แน่นอนไว้เหมือนกับวันในพระราชพิธีอื่น ๆ ส่วนจะเป็นวันใดในเดือนหกหรือเดือนพฤษภาคมที่มีฤกษ์ยามที่เหมาะสมต้องตามคติโหราศาสตร์ตามประเพณีก็ให้จัดขึ้นในวันนั้น
การจัดงานพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ได้กระทำเต็มรูปบูรพประเพณีครั้งสุดท้ายในปี พ.ศ. ๒๔๗๙ แล้วก็ว่างเว้นไป เนื่องจากเกิดการเปลี่ยนแปลงการปกครอง จนกระทั่งในปี พ.ศ. ๒๕๐๓ คณะรัฐมนตรีได้มีมติให้ฟื้นฟูพระราชประเพณีนี้ขึ้นใหม่และได้กระทำติดต่อกันมาทุกปีจนถึงปัจจุบัน ด้วยเห็นว่าเป็นการรักษาพระราชประเพณีอันดีงาม อีกทั้งยังมีผลในการบำรุงขวัญและจิตใจของคนไทย โดยที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชกระแสให้ปรับปรุงพิธีการบางอย่างให้เหมาะสมกับยุคสมัยและด้วยทรงเล็งเห็นความสำคัญของชาวนาและเกษตรกร พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจึงเสด็จพระราชดำเนินมาเป็นองค์ประธานในพระราชพิธีนี้ทุกปีมิได้ขาด ทั้งได้ทรงดำเนินโครงการส่วนพระองค์ที่เกี่ยวข้องกับการเกษตรในสวนจิตรลดาอีกเป็นอันมาก เช่น แปลงทดลองสวนจิตรลดา
เมื่อได้มีการฟื้นฟูพระราชประเพณีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญขึ้นมาในระยะแรก พ.ศ. ๒๕๐๓ นั้น พระยาแรกนา ได้แก่ “อธิบดีกรมการข้าวโดยตำแหน่ง” สำหรับเทพีทั้งสี่พิจารณาคัดเลือกจากภริยาข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ในกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ภายหลังพระยาแรกนา ได้แก่ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์โดยตำแหน่ง ส่วนผู้ที่มาทำหน้าที่เป็นเทพีคู่หาบทองและคู่หาบเงินนั้น พิจารณาคัดเลือกจากข้าราชการหญิงโสดในสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ที่มีตำแหน่งตั้งแต่ข้าราชการพลเรือนสามัญชั้นโทขึ้นไป