ผู้ทอดหนัง
นอกจากจะมีตัวหนังใหญ่ตามลักษณะทั้งเจ็ดประเภทที่กล่าวมาแล้ว ต้องมีตัวหนังที่จะแสดงในชุดนั้น ๆ
ให้ครบตามเนื้อเรื่อง จึงต้องมีตัวหนังแต่ละชนิดไว้เป็นจำนวนมาก ในการแสดงหนังใหญ่
หนังใหญ่ ผู้จัดหนังเป็นผู้ที่มีความสำคัญคนหนึ่ง เราเรียกกันว่า “ผู้ทอดหนัง” ต้องเป็นผู้ที่มีความรู้ในเรื่องที่จะแสดง
นั้นเป็นอย่างดี และต้องรู้ว่าตัวไหนจะออกก่อนและหลัง ตัวไหนหมดหน้าที่แล้วตัวไหนจะต้องเอาออกแสดงอีก ผู้ทอดหนังจะทำหน้าที่ทอดหนังไว้ให้ผู้เชิดหนังด้วยการเอาตัวหนังนั้นพิงซ้อนทับกันไว้บนเสื่อหรือผืนลำแพน
ที่ปูเป็นบริเวณกว้างด้านหลังของจอหนัง ต้องจัดให้เป็นหมวดหมู่เรียงเป้นลำดับกัน เช่น ตัวพระ ตัวนาง ตัวยักษ์
ลิง หนังเขนยักษ์และเขนลิง หนังเมือง หนังปราสาท หนังจับชุดต่าง ๆ หนังเบ็ดเตล็ดอื่น ๆ เพื่อสะดวกกับคนเชิดจะได้หยิบไปเชิดได้โดยเร็วและไม่มีการผิดพลาด เมื่อตัวหนังได้เชิดเสร็จแล้วก็รับมาเก็บไว้ ถ้าผู้เชิดมีความชำนาญหรือเชิดมาหลายครั้งแล้ว ก็จะช่วยนำไปเก็บไว้ยังที่จัดเตรียมไว้เมื่อเชิดเสร็จแล้ว
เครื่องดนตรีประกอบการแสดง
ดนตรีที่ใช้บรรเลงในการแสดงหนังใหญ่ ส่วนใหญ่ใช้วงดนตรีปี่พาทย์ที่เรียกว่า “เครื่องห้า” “เครื่องคู่”
เครื่องใหญ่” แล้วแต่ฐานะของงาน แต่จะมีเครื่องดนตรีชนิดพิเศษอยู่ ๓ ชนิดที่เรียกว่าปี่กลาง กลองติ๋ง และโกร่ง
ปกติในวงปี่พาทย์จะต้องมีปี่ในการบรรเลงประกอบการแสดงหนังใหญ่ มีประเพณีมาแต่สมัยโบราณว่า
ปี่ที่ใช้ต้องเป็นปี่ที่เรียกว่า “ปี่กลาง” ปี่กลางเป็นปี่ที่เล็กกว่าปี่ในนิดหน่อย มีเสียงสูงกว่าปี่ใน ๑ เสียง การบรรเลงปี่พาทย์ประกอบการแสดงหนังใหญ่ต้องบรรเลงด้วยเสียงที่เรียกว่า ”เสียงกลาง” ตลอดทุกเพลง
ตั้งแต่โหมโรงจนสิ้นสุดการแสดง
กลองที่ใช้ในการแสดงหนังใหญ่มี ๔-๕ ใบ มีกลองติ๋ง ๒ ใบ กลองติ๋งมีขนาดเล็กกว่ากลองทัดนิดหน่อย
มีเสียงสูงกว่ากลองทัด ซึ่งเจ้าของหนังจะต้องมีกลองติ๋งไว้ประจำ และจะต้องมีกลองทัดอีก ๒-๓ ใบ กลองทัด
อยู่ทางซ้ายมือของคนตี กลองติ๋งอยู่ทางขวามือของคนตี
โกร่งเป็นเครื่องเคาะจังหวะคล้าย ๆ เกราะ เป็นไม้ไผ่ทั้งลำยาวประมาณ ๒-๓ เมตร วางทอดทางนอน
บนที่วางเตี้ย ๆ ข้างล่างจะเจาะรูยาว ๆ ตามปล้องไม้ไผ่ขนาดนิ้วมือสอดได้เป็นตอน ๆ ไป ใช้ไม้ไผ่ลำเล็ก ๆ ขนาดเท่าไม้ตีกลองหรือใช้ไม้ไผ่ซีกสำหรับตีก็ได้ ผู้ที่ตีนั่งเรียงกัน ตีได้หลาย ๆ คน สำหรับตีประกอบจังหวะเวลาเชิด
จะตีอยู่ด้านหลังของจอ คนตีส่วนใหญ่ก็คือคนแสดงหนังใหญ่นั่นเอง โกร่งนี้ไม่จำเป็นต้องมีก็ได้
วงปี่พาทย์จะตั้งอยู่ด้านหน้าของจอหนังใหญ่ อยู่ระหว่างกึ่งกลางของจอ หันหน้าเข้าหาจอเพราะต้องดูการเชิดของคนเชิดด้วยจึงจะบรรเลงและเชิดเข้ากันได้เป็นอย่างดีและมีรสชาติ และวงดนตรีปี่พาทย์จะอยู่ห่างจากจอประมาณ ๔ เมตร
คนพากย์คนเจรจา
คนพากย์คนเจรจาที่ใช้ในการแสดงหนังใหญ่ต้องมีอย่างน้อย ๒-๓ คน ไม่ควรเกิด ๔ คน ทั่ว ๆ ไปนิยมใช้เพียง ๒ คน คนพากย์คนเจรจาต้องเป็นผู้ที่มีความชำนาญในเรื่องที่จะเล่น รวมทั้งจะต้องสามารถจดจำคำพากย์ที่เป็นบทบังคับได้อย่างแม่นยำ เช่น บทพากย์ไหว้ครู นอกจากนั้นต้องเป็นผู้ที่มีความรอบรู้ทั้งในเรื่องและนอกเรื่องที่จะแสดงในชุดนั้น ๆ เป็นอย่างดี หรือคิดแต่งคำกาพย์ ร่าย ฉันท์ ด้วยการใช้ปฏิภาณของตนเองได้ หรืออาจจะพูดได้ว่ามีความเป็นกวีอยู่ในตัวเองบ้าง บางตอนคำประพันธ์ต้องใช้เป็นร่ายยาวซึ่งต้องสัมผัสคล้องจองกัน ในบางโอกาสก็อาจจะมีการว่ากระทู้แก้กัน กระทู้ก็คือการเจรจาแบบร่ายยาวและมักจะท่องจำแบบที่ครูสอนมา แต่เรื่องของกระทู้นี้ส่วนมากนับเป็นความรู้พิเศษของคนเจรจา ถ้าจะเป็นคนพากย์คนเจรจาที่ดีต้องได้กระทู้ ถ้าไม่กระทู้ก็เปรียบเสมือนไม่มีครู กระทู้ถือได้ว่าเป็นเครื่องวัดความรู้ความสามารถของคนพากย์และคนเจรจา คือกระทู้ของใครก็ของคนนั้น ไม่นิยมนำมาว่าอวดกัน ครูในสมัยโบราณจะแต่งกระทู้ไว้เป็นตอน ๆ เช่น หนุมานกับนางบุษมาลี พระรามกับทศกัณฐ์ พระลักษมณ์กับอินทรชิต ทศกัณฐ์กับพิเภก เป็นต้น กระทู้พิเศษนี้ครูจะมอบให้ศิษย์ด้วยความรักหรือมอบให้ลูกหลานที่สืบเชื้อสายไว้เป็นสมบัติเฉพาะตัวก็ได้ กระทู้ที่มีความไพเราะส่วนใหญ่จะเป็นกระทู้ตอนจัดทัพ คนพากย์ที่ว่ากระทู้ต้องมีเสียงดี กังวาน แหลมเล็กหรือปานกลาง น้ำเสียงมีเสน่ห์ แฝงความมีสง่าอยู่ในกระแสเสียงนั้น
คนพากย์และคนเจรจายังต้องมีความสามารถในการบอกหน้าพาทย์ให้นักดนตรีทำเพลงประกอบการแสดงได้อย่างถูกต้อง ในสมัยโบราณ คนพากย์มักจะบอกเพลงให้ปี่พาทย์ทำด้วยคำแผลง ซึ่งเป็นการลองเชิงดูสติปัญญาของผู้บรรเลงว่าจะมีปฏิภาณไหวพริบหรือไม่ เช่น “เพลงกลม”คนพากย์จะบอกว่า “ลูกกระสุน” ถ้า “เพลงวา” ก็จะกางมือออกพร้อมกางแขนจนสุด ปี่พาทย์ก็จะบรรเลง “เพลงวา” ในบางโอกาสต้องใช้เพลงนั้นเพลงนี้แทนกัน สัมพันธ์กับความสามารถของนักดนตรี
เวลาติดตลก ก็จะเล่นตลกระหว่างคนพากย์กับตัวตลก คนพากย์ต้องพูดตลกให้ทันจึงจะประสานกับตัวตลกได้ คนพากย์จะต้องคอยซักถามปูพื้นหาช่องทางให้กับตัวตลก ตัวตลกจะได้มีโอกาสแทรกคำตลกและมักจะเป็นคำพูดสองแง่สองมุมซึ่งให้คิดไปต่าง ๆ นานา สร้างความขบขันให้แก่ผู้ชมได้เป็นอย่างดี บางครั้งตัวตลกจะเล่นทะลึ่งกับคนเจรจา แต่ในที่สุดตัวตลกก็ต้องยอมแพ้ให้กับคนเจรจา เพราะถือว่าคนเจรจานี้ศักดิ์ศรีเหนือกว่า ตัวตลกหนังใหญ่นี้บ้างครั้งจะถือหนังรูปตัวตลกออกมาด้วย เช่น ตัวเจ๊กจีน ตอนหนุมานบุกกรุงลงกา และพวกหนังจำอวดต่าง ๆ
สิ่งที่สำคัญอีกอย่างหนึ่ง คนพากย์ต้องมีน้ำเสียงดี กังวาน ดังฟังชัดเจน ยิ่งตอนดึก ๆน้ำค้างตกเสียงจะดังและใสมีกังวาน นอกจากนั้นจะต้องเป็นคนที่มีกระแสเสียงทน ไม่ใช่แหบแห้งไปเฉย ๆ จึงจำเป็นต้องเป็นผู้มีพรสวรรค์ทางน้ำเสียง ซึ่งธรรมชาติสร้างมาให้โดยเฉพาะ คนพากย์จะว่าครั้งหนึ่งนานเป็นเวลาหลาย ๆ ชั่วโมงหรือตลอดทั้งคืน
