สู่ขวัญข้าว สู่ขวัญชาวนา |
|||||
เสร็จสิ้นการนวดก็ถึงขั้นตอนนำข้าวขึ้นยุ้ง โดยถือตามวันที่ชาวบ้านพูดกันว่า “วันศุกร์เข้าลาน |
|||||
ที่มา : https://www.google.co.th/search?q=เฉลว+ความเชื่อ&newwindow | |||||
พิธีสู่ขวัญข้าวที่กล่าวมานี้ ปัจจุบันแทบจะเหลือให้เห็นน้อยเต็มที เพราะการทำนาได้เปลี่ยนแปลงจากการพึ่งพาธรรมชาติ อาศัยน้ำจากฟ้าในเดือน ๖ ฝนก็ตกพรำ ๆ พอเดือน ๑๐ น้ำเหนือหลาก ข้าวเริ่มตั้งท้อง พอเดือนอ้ายเดือนยี่น้ำรี่ไหลลง จึงเก็บเกี่ยว เอาเข้าลานนวดข้าว จนข้าวขึ้นยุ่งแล้วจึงเปิดขายให้กับพ่อค้าที่มารับซื้อ หากวันนี้ข้าวที่เคยผลิตปีละครั้งตามฤดูกาล ก็สามารถทำนาปรัง ผลิตได้ถึงสามสี่ครั้งในรอบปี อาศัยชลประทานหลวงที่แจกจ่ายไปตามผืนนาต่าง ๆ ทั้งการเกี่ยวข้าวก็หาใช่แรงคนลงแขกอีกต่อไปแต่ใช้รถเกี่ยว ตากแห้งในท้องนา สีด้วยรถสีข้าว ณ ตรงนั้นเอง ไม่ต้องขนข้าวเข้าลานเข้ายุ้งให้เสียเวลาอีกต่อไป พ่อค้าตีราคาซื้อขายกันในทุ่งนั้นเลย ประเพณีพิธีกรรมอันเกี่ยวเนื่องจากการทำนาจึงแปรเปลี่ยนไปพร้อมกับการใช้เทคโนโลยีและเครื่องมือการเกษตรที่ทันสมัย รวมถึงจิตวิญญาณที่เคยพึ่งพาอ่อนน้อมต่อธรรมชาติก็เบาบางจนสูญหายไปจากชาวนาไทยในบางถิ่นที่ |
|||||
ที่มา : การรับขวัญข้าว http://wangind.blogspot.com/ |
|||||
วันนี้รูปแบบพิธีกรรมส่วนใหญ่ปรับเปลี่ยนให้ย่นย่อหรือรวบรัดมากขึ้น และมักอยู่ในรูปแบบของการบนบานบอกกล่าวมากกว่าจะประกอบพิธีกรรม ท้องถิ่นภาคกลางเรื่องขวัญลานขวัญยุ้งแทบไม่ได้ทำแล้ว แต่ยังมีความเชื่อในแม่โพสพอยู่ จึงประกอบพิธีทำขวัญแม่โพสพร่วมกับผ้าป่าข้าวเปลือกแทน บางชุมชนที่เคยเป็นแหล่งปลูกข้าวในอดีตก็จัดพิธีทำขวัญแม่โพสพร่วมกับงานประจำปีของวัด เช่น วัดศิริวัฒนาราม แขวงบางพรม ตลิ่งชัน จัดพิธีขึ้นในอาทิตย์แรกของเดือนมีนาคมทุกปี และมีไม่น้อยที่จัดขึ้นเป็นงานแสดงหรือการสาธิต เพื่อการอนุรักษ์และท่องเที่ยว เช่นวันขึ้น ๓ ค่ำ เดือน ๓ จังหวัดพิจิตร จัดพิธีเรียกขวัญข้าวฟื้นฟูประเพณีบูชาแม่โพสพที่วัดวังกรด ตำบลบางกรด อำเภอบางมูลนาก หมู่บ้านควายไทย ตำบลวังน้ำซับ อำเภอศรีประจันต์ จังหวัดสุพรรณบุรี จัดสาธิตทำพิธีขวัญข้าวของภาคกลางเป็นประจำทุกวัน |
|||||
Home | การทำขวัญข้าวกับการอนุรักษ์วัฒนธรรมการเกษตร | ||||
Main | ความเชื่อเรื่องการทำขวัญข้าว | แม่โพสพ | |||
ประเพณีทำขวัญข้าว | เฉลว หรือ ตาเหลว | ||||