สู่ขวัญชาวนา
ที่มา : สุดารา สุจฉายา. 2555,54
แม่โพสพเทพนารีแห่งข้าว
วิถีชีวิตในการยังชีพของคนไทยนั้น ต้องบริโภคข้าวเป็นอาหารหลัก ดังนั้น ข้าวจึงผูกพัน
กับชีวิตคนไทยมานานนับหลายศตวรรษ ดั่งคำว่า “ข้าวคือชีวิต” คนไทยเชื่อว่าข้าวเป็นสิ่ง
ที่มีบุญคุณ มีจิตวิญญาณ มีเทพธิดาชื่อว่า “แม่โพสพ” ประจำอยู่ในต้นข้าว แม่โพสพเป็น
ผู้คอยดูแลต้นข้าวให้เจริญงอกงาม ถ้าผู้ใดได้ทำพิธีตามคติความเชื่อและบูชากราบไหว้
แม่โพสพแล้วจะทำให้ผู้นั้นร่ำรวยอุดมสมบูรณ์ และข้าวสามารถให้คุณให้โทษแก่มนุษย์
ได้มนุษย์เราเป็นหนี้บุญคุณแม่โพสพเป็นอันมาก ถ้าวันใดไม่ได้บริโภคเนื้อหนังมังสา
ของแม่โพสพ วันนั้นแทบจะว่าเอาชีวิตไว้ไม่อยู่ ดังนั้นมนุษย์จึงควรเชิดบูชาแม่โพสพ
ซึ่งเป็นผู้ที่ได้ชื่อว่าเลี้ยงโลกให้อยู่เย็นเป็นสุข ฉะนั้นหากดูแลเอาใจใส่แม่โพสพให้สุข
สบาย แม่โพสพก็จะไม่หลบลี้หนีหายไปจากท้องนาและทำให้ข้าวงอกงามสมบูรณ์
ในอดีตเราจึงได้เห็นรูปคุณย่าคุณยายยกมือขึ้นไหว้หลังจากอิ่มจากสำรับอาหารแล้ว
เพื่อขอบคุณแม่โพสพที่ประทานข้าวมาให้อิ่มแต่ละมื้อ แม้ปัจจุบันจะไม่ค่อยได้เห็น
ภาพเช่นนั้นแล้วแต่ยังมีคำสั่งสอนว่ากินข้าวให้หมด ไม่เช่นนั้นแม่โพสพจะเสียใจ
ด้วยเหตุนี้เองเมื่อแรกจะทำนาและตลอดฤดูถึงการเก็บเกี่ยว จึงมีการประกอบพิธี
เซ่นไหว้แม่โพสพเป็นระยะๆ ไป
Next
