พิธีโกนจุก |
|||||
๒) พิธีตอนเย็น ตอนเย็นวันแรก จัดการโกนผมรอบจุกของเด็ก จัดการอาบน้ำแต่งตัวเกล้าจุกให้พองาม สวมพวงมาลัยและปักปิ่นที่จุก ครั้นพระสงฆ์มาถึงเรียบร้อยแล้ว ก็นำเอาเด็กออกมานั่งหน้าโต๊ะที่จัด วางถาดหรือพานใส่เครื่องมงคลตัดจุกนั้น เตรียมจัดด้ายสายสิญจน์ทำให้เป็นวงกลมพอที่จะสวม ผมจุกของเด็กได้ เมื่อพระเริ่มเจริญพระพุทธมนต์ ก็สวมสายสิญจน์ลงทีเดียว แล้วเอาด้ายสายสิญจน์ ที่พระท่านจับสวดมนต์นั้นมาคล้องลงบนศีรษะเด็ก พอพระสวดจบก็ปลดสายสิญจน์ออกจากศีรษะ พวกพิณพาทย์มโหรีบรรเลงมหาฤกษ์ โหรลั่นฆ้อง โห่ร้อง ๓ ลาเอาชัย การแต่งตัวให้แก่เด็กในพิธีนี้ โบราณมามักแต่งตัวกันอย่างเพียบพร้อมเต็มที่ ๓.พิธีตอนเช้า ตอนเช้าวันรุ่งขึ้น อาบน้ำให้เด็กเรียบร้อยแล้ว แต่งตัวนุ่งขาวห่มขาว จัดแจงแบ่งผมจุก ออกเป็น ๓ ปอย เอาแหวนนพเกล้าผูกไว้ปอยละ ๑ วง(รวม ๓ วง) โบราณท่านให้เอาใบเงินใบทอง และหญ้าแพรก แซมไว้ที่ผมด้วย อนึ่ง ขณะที่จะทำพิธีตอนนี้ ให้เอาด้ายสายสิญจน์ที่พระถือสวดชะยันโตนั้น มาวงล้อมรอบตัวเด็ก และผู้ทำพิธีก่อน คือให้บุคคลเหล่านั้นอยู่ภายในวงด้ายสายสิญจน์ ระวังอย่าข้ามกรายสายสิญจน์ เป็นอันขาด เมื่อช่างได้โกนผมเด็กเรียบร้อยดีแล้ว จึงนำเด็กไปนั่งยังที่ได้เตรียมไว้สำหรับอาบน้ำมนต์ นิมนต์ พระสงฆ์ท่านมาประพรมน้ำพระพุทธมนต์ให้แก่เด็ก ต่อจากนั้นบรรดาผู้ใหญ่และวงญาติตลอดทั้ง แขกที่มาต่างก็รดน้ำเด็ก และให้ศีลให้พรเพื่อความวัฒนาถาวรอยู่เย็นเป็นสุข ครั้นเสร็จแล้วจึงพา เด็กมานั่งที่หน้าพระสงฆ์ เจ้าภาพถวายภัตตาหาร เมื่อพระฉันแล้วก็ถวายเครื่องไทยธรรม พระท่าน อนุโมทนา เป็นอันเสร็จพิธีตอนเช้าเพียงนี้ ๔)ทำขวัญจุก พิธีมงคลโกนจุก นับว่าเป็นอันยุติกันในเมื่อเสร็จพิธีตอนเช้าดังกล่าวแล้ว คนธรรมดาสามัญมักทำกัน เพียงแค่นี้ แต่ถ้าเป็นผู้มีฐานะดีหรือผู้มีเกียรติ ก็จะประกอบพิธีในตอนบ่ายต่ออีก ซึ่งเรียกว่า “ทำขวัญจุก” |
|||||
เอกสารอ้างอิง ประเพณีโกนจุก http://thaicus.blogspot.com/2012/11/blog-post_8.html (เข้าถึง 20 ต.ค.2558) พิธีโกนจุก http://ilwc.aru.ac.th/Contents/CustomFestivalThai/CustomFestivalThai25.htm (เข้าถึง 20 ต.ค.2558) _________ http://www.prapayneethai.com/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0% B8%98%E0%B8% B5%E0%B9%82%E0%B8%81%E0%B8%99%E0% B8%88%E0%B8%B8%E0%B8%81 (เข้าถึง 20 ต.ค.2558) _________ https://sites.google.com/site/thaireremonies/phithi-kon-cuk (เข้าถึง 20 ต.ค.2558) สมปอง ดวงไสว. 2557. โกนจุก : ประเพณีมงคลสร้างขวัญกำลังใจให้ชีวิตวัยเยาว์. 53 (4 ) : 46-53. |
|||||
เครื่องใช้ในการทำพิธี | |||||
พิธีกรรม | |||||
HOME MAIN | |||||