พิธีโกนจุก
.jpg)
พิธีโกนจุกนี้ นับว่าเป็นพิธีสำคัญสำหรับเด็ก ฉะนั้นควรต้องจัดเตรียม “เครื่องทวาทสมงคล” คือ เครื่องที่เป็น
มงคล ๑๒ ประการ ไว้ให้พร้อม ดังนี้:
ไตรพิธีมงคล ๓ คือ:
๑.พุทธรตนมงคล ได้แก่ พระพุทธรูป (ดับทุกข์)
๒.ธัมมรตนมงคล ได้แก่ พระพุทธมนต์ (ขจัดภัย)
๓.สังฆรตนมงคล ได้แก่ พระสงฆ์ (บำบัดโรค)
อัษฏาพิธมงคล ๘ ประการ คือ:
๑.สิริปัตตมงคล ได้แก่ บายศรี, แว่นเวียนเทียน(ศิริวัฒนะ)
๒.กรัณฑกุมภมงคล ได้แก่ เต้าน้ำ, หม้อน้ำ(โภควัฒนะ)
๓.สังขมงคล ได้แก่ สังข์(ทีฆายุวัฒนะ)
๔.โสวัณณรชฏาทิมงคล ได้แก่ แก้ว,แหวน,เงิน,ทอง(สิเนหวัฒนะ)
๕.วชิรจักกาวุธมงคล ได้แก่ จักรและเครื่องอาวุธ(อิทธิเตชวัฒนะ)
๖.วชิรคทามงคล ได้แก่ คทา”กระบองเพขร”(ภูตปิสาจปฏิพาหนะ)
๗.อังกุสมงคล ได้แก่ ขอช้าง, ตาข่ายช้าง(อุปทวันตรายนิวารณะ)
๘.ฉัตตธชมงคล ได้แก่ ฉัตร, ธงชัย(กิตติวัฒนะ)
มุขวาทมงคล ๑ ประการ คือ:
๑.มุขวาทมงคล ได้แก่ การเวียนเทียนทำขวัญ ให้ศีลให้พร( เป็นเครื่องประสิทธิให้เจริญสวัสดิมงคลทุกประการ)
๒) พิธีตอนเย็น ตอนเย็นวันแรก จัดการโกนผมรอบจุกของเด็ก จัดการอาบน้ำแต่งตัวเกล้าจุกให้พองาม สวมพวงมาลัย
และปักปิ่นที่จุก ครั้นพระสงฆ์มาถึงเรียบร้อยแล้ว ก็นำเอาเด็กออกมานั่งหน้าโต๊ะที่จัดวางถาดหรือพานใส่เครื่องมงคล
ตัดจุกนั้น เตรียมจัดด้ายสายสิญจน์ทำให้เป็นวงกลมพอที่จะสวมผมจุกของเด็กได้ เมื่อพระเริ่มเจริญพระพุทธมนต์
ก็สวมสายสิญจน์ลงทีเดียว แล้วเอาด้ายสายสิญจน์ที่พระท่านจับสวดมนต์นั้นมาคล้องลงบนศีรษะเด็ก พอพระ
สวดจบก็ปลดสายสิญจน์ออกจากศีรษะ พวกพิณพาทย์มโหรีบรรเลงมหาฤกษ์ โหรลั่นฆ้อง โห่ร้อง ๓ ลาเอาชัย
การแต่งตัวให้แก่เด็กในพิธีนี้ โบราณมามักแต่งตัวกันอย่างเพียบพร้อมเต็มที่ ดังคำขวัญโกนจุกว่า
“ครั้นสุริโยเยื้องโพยมมาด้านอัสดง ท่านผู้มีวัสสาก็พาสงฆ์มานั่งที่ แต่งกุมารกุมารีที่จะปลงผม ด้วยเครื่องประดับ
อันอุดมดิเรกนัก ใส่เกี้ยวทองคำจำหลักปิ่นซ่น ใส่สร้อยสนสวมศอทรวง จี้กุดั่นดวงพลอยประดับ ทองบางสะพาน
บานพับผูกต้นแขน สลักลวดลายแล่นแลละมัย สวมวะไลใส่ปะวะหล่ำ สอดแหวนทำเป็นเรือนเทศ แก้วก่องเก็จ
พุกามสี นุ่งยกอย่างดีเกล็ดพิมเสน จีบโจงกระเบนไว้หางหงส์ คาดเข็มขัดสายประจงประจำยาม ดูรุ่งเรืองอร่าม
จำรัสแสง ห่มกรองทองแล่งแย่งพื้นเขียว กำไลเท้าทองคำเป็นเกลียวกลมสะอาด พรมอ่อนเอี่ยมมาปูลาดหมอนอิงตั้ง
แล้วอุ้มเอาเจ้ามานั่งในมณฑล พระสงฆ์สวดพุทธมนต์มงคลการ”
มงคล ๑๒ ประการ ไว้ให้พร้อม ดังนี้:
ไตรพิธีมงคล ๓ คือ:
๑.พุทธรตนมงคล ได้แก่ พระพุทธรูป (ดับทุกข์)
๒.ธัมมรตนมงคล ได้แก่ พระพุทธมนต์ (ขจัดภัย)
๓.สังฆรตนมงคล ได้แก่ พระสงฆ์ (บำบัดโรค)
อัษฏาพิธมงคล ๘ ประการ คือ:
๑.สิริปัตตมงคล ได้แก่ บายศรี, แว่นเวียนเทียน(ศิริวัฒนะ)
๒.กรัณฑกุมภมงคล ได้แก่ เต้าน้ำ, หม้อน้ำ(โภควัฒนะ)
๓.สังขมงคล ได้แก่ สังข์(ทีฆายุวัฒนะ)
๔.โสวัณณรชฏาทิมงคล ได้แก่ แก้ว,แหวน,เงิน,ทอง(สิเนหวัฒนะ)
๕.วชิรจักกาวุธมงคล ได้แก่ จักรและเครื่องอาวุธ(อิทธิเตชวัฒนะ)
๖.วชิรคทามงคล ได้แก่ คทา”กระบองเพขร”(ภูตปิสาจปฏิพาหนะ)
๗.อังกุสมงคล ได้แก่ ขอช้าง, ตาข่ายช้าง(อุปทวันตรายนิวารณะ)
๘.ฉัตตธชมงคล ได้แก่ ฉัตร, ธงชัย(กิตติวัฒนะ)
มุขวาทมงคล ๑ ประการ คือ:
๑.มุขวาทมงคล ได้แก่ การเวียนเทียนทำขวัญ ให้ศีลให้พร( เป็นเครื่องประสิทธิให้เจริญสวัสดิมงคลทุกประการ)
๒) พิธีตอนเย็น ตอนเย็นวันแรก จัดการโกนผมรอบจุกของเด็ก จัดการอาบน้ำแต่งตัวเกล้าจุกให้พองาม สวมพวงมาลัย
และปักปิ่นที่จุก ครั้นพระสงฆ์มาถึงเรียบร้อยแล้ว ก็นำเอาเด็กออกมานั่งหน้าโต๊ะที่จัดวางถาดหรือพานใส่เครื่องมงคล
ตัดจุกนั้น เตรียมจัดด้ายสายสิญจน์ทำให้เป็นวงกลมพอที่จะสวมผมจุกของเด็กได้ เมื่อพระเริ่มเจริญพระพุทธมนต์
ก็สวมสายสิญจน์ลงทีเดียว แล้วเอาด้ายสายสิญจน์ที่พระท่านจับสวดมนต์นั้นมาคล้องลงบนศีรษะเด็ก พอพระ
สวดจบก็ปลดสายสิญจน์ออกจากศีรษะ พวกพิณพาทย์มโหรีบรรเลงมหาฤกษ์ โหรลั่นฆ้อง โห่ร้อง ๓ ลาเอาชัย
การแต่งตัวให้แก่เด็กในพิธีนี้ โบราณมามักแต่งตัวกันอย่างเพียบพร้อมเต็มที่ ดังคำขวัญโกนจุกว่า
“ครั้นสุริโยเยื้องโพยมมาด้านอัสดง ท่านผู้มีวัสสาก็พาสงฆ์มานั่งที่ แต่งกุมารกุมารีที่จะปลงผม ด้วยเครื่องประดับ
อันอุดมดิเรกนัก ใส่เกี้ยวทองคำจำหลักปิ่นซ่น ใส่สร้อยสนสวมศอทรวง จี้กุดั่นดวงพลอยประดับ ทองบางสะพาน
บานพับผูกต้นแขน สลักลวดลายแล่นแลละมัย สวมวะไลใส่ปะวะหล่ำ สอดแหวนทำเป็นเรือนเทศ แก้วก่องเก็จ
พุกามสี นุ่งยกอย่างดีเกล็ดพิมเสน จีบโจงกระเบนไว้หางหงส์ คาดเข็มขัดสายประจงประจำยาม ดูรุ่งเรืองอร่าม
จำรัสแสง ห่มกรองทองแล่งแย่งพื้นเขียว กำไลเท้าทองคำเป็นเกลียวกลมสะอาด พรมอ่อนเอี่ยมมาปูลาดหมอนอิงตั้ง
แล้วอุ้มเอาเจ้ามานั่งในมณฑล พระสงฆ์สวดพุทธมนต์มงคลการ”
.jpg)
.jpg)
.jpg)