- เมื่อได้ขึ้นชื่อว่า “ยาหอม” หากขาดสิ่งที่ทำให้เกิด “ความหอม” ก็คงจะเรียกว่า
เป็นยาหอมไม่ได้ ดังนั้นสิ่งที่ขาดไม่ได้เลยนั่นก็คือ องค์ประกอบ ๓ สิ่งที่ทำให้เกิดความหอม
คือ ๑. ไม้กฤษณา โดยสรรพคุณก็จะมีกลิ่นหอม บำรุงหัวใจแก้วิงเวียน ๒. เกสรดอกไม้ไทย ๆ
ที่มีกลิ่นหอม เช่น เกสรบัวหลวง (บำรุงหัวใจ) ดอกสารภี (ชูกำลัง) ดอกพิกุล (บำรุงเลือด)
มะลิ (ดับพิษร้อน) และบุนนาค (บำรุงจิตใจให้แช่มชื่น) ซึ่งเมื่อรวมกันแล้วเรียกว่า
“เกสรทั้ง ๕ เรียกได้ว่า ๕ ตัว ๕ สรรพคุณกันเลยทีเดียว และสุท้ายที่จะต้องมีสำหรับ
ปรุงความหอม นั่นก็คือ ๓ มะมดเช็ด ซึ่งเป็นสมุนไพรที่ได้จากสัตว์ชนิดหนึ่ง
มีสรรพคุณในการบำรุงหัวใจ และช่วยให้ยาออกฤทธิ์แรงขึ้นนั่นเอง
จากสมุนไพรและตำรับต่าง ๆ หลายสูตรหลายส่วนผสมนั้น ทำให้เราเห็นถึงความ
ลำบากยากเย็นในการทำยาหอมอย่างชัดเจน โดยกระบวนการในการทำยาหอมนั้น
ก็จะเริ่มตั้งแต่การหาส่วนประกอบที่จะใช้ในการปรุงยาให้ครบถ้วนตามตำรับตำรานั้นๆ
จากนั้นก็ล้างทำความสะอาดทำการตากและอบจนแห้ง และบดละเอียด เพื่อให้
สมุนไพรต่าง ๆ กลายเป็นผงสีน้ำตาล เรียกว่า “กระแจะดิบ” ซึ่งจะกลายเป็นตัวยา
ในการทำยาหอมนั่นเอง
- ที่มา : หทัยรัตน์ มาประณีต. 2556,60,61